Brak aktualnego wpisu w prawie jazdy dotyczącego badań lekarskich i psychologicznych oraz szkolenia okresowego

Czy kierowca nieposiadający wymienionego prawa jazdy i nieposiadający aktualnego - ważnego wpisu potwierdzającego posiadanie aktualnych badań lekarskich i psychologicznych oraz szkolenia okresowego może wykonywać przewozy drogowe?

Wyjaśnienie tej zawiłej kwestii jest niezwykle trudne i skomplikowane. Dlatego też mierząc się z tym trudnym tematem poniżej podaję podstawy prawne. Jednocześnie zachęcam do zapoznania się z szczególną sytuacją, która może mieć miejsce w czasie obowiązywania na terenie RP stanu zagrożenia epidemicznego (wyjaśnienie na końcu porady).

Zgodnie z obowiązującymi przepisami dokumentem stwierdzającym posiadanie uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym lub zespołem pojazdów jest:

1.       wydane w kraju:

• prawo jazdy,
• pozwolenie wojskowe,
• międzynarodowe prawo jazdy;

2.       wydane za granicą:

• międzynarodowe prawo jazdy, określone w Konwencji o ruchu drogowym, podpisanej w Genewie dnia 19 września 1949 r. (Dz. U. z 1959 r. poz. 321 i 322),
• krajowe lub międzynarodowe prawo jazdy,
• krajowe prawo jazdy wydane w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim (EFTA).

(Art. 4 ustawy o kierujących pojazdami).

Ponadto prawo jazdy kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D lub D+E wydaje się na okres 5 lat, nie dłużej jednak niż na okres wynikający z orzeczenia lekarskiego i orzeczenia psychologicznego.

Dodatkowo kierowca wykonujący przewozy drogowe zobowiązany jest uzyskać (z pewnymi wyjątkami) kwalifikację wstępną lub szkolenie okresowe. Wpis potwierdzający uzyskanie kwalifikacji wstępnej lub ukończenie szkolenia okresowego jest dokonywany, w formie wymiany prawa jazdy, na okres 5 lat, liczony od dnia wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej, przy czym termin ten nie może być dłuższy niż okres ważności orzeczenia lekarskiego i orzeczenia psychologicznego.

W prawie jazdy (druga strona) w kolumnie 11 zawarta jest data ważności uprawnienia, natomiast w kolumnie 12 – ograniczenia np. kod 95 oznaczający potwierdzenie posiadania świadectwa kwalifikacji zawodowej.

Wielu kierowców zadaje w tym miejscu kolejne pytanie:

„Co mi grozi za kierowanie pojazdem bez ważnego uprawnienia?”

Niestety jednoznacznie nie można wskazać jakie konsekwencje poniesie kierujący, ponieważ w dużej mierze zależy to od kontrolującego jak zakwalifikuje daną sytuację.

Można zakładać, że kontrolujący zakwalifikuje to jako wykroczenie polegające na dopuszczeniu przez właściciela, posiadacza, użytkownika lub prowadzącego pojazd do prowadzenia pojazdu na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu przez osobę niemającą wymaganych uprawnień – zgodnie z lp. 236 Tabeli B rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń – wysokość mandatu karnego to 300 zł.

Można również założyć, że któryś z kontrolujących zakwalifikuje to jako prowadzenie pojazdu bez uprawnienia. Wówczas zgodnie z art. 94 § 1 Kodeksu wykroczeń kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd mechaniczny, nie mając do tego uprawnienia, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1500 złotych i 10 pkt karnych (lp. H21 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 września 2022 r. w sprawie ewidencji kierujących pojazdami naruszających przepisy ruchu drogowego).

Natomiast dodatkowo mogą grozić konsekwencje zarówno kierującemu, przedsiębiorcy i zarządzającemu transportem z tytułu naruszenia przepisów ustawy o transporcie drogowym.

Sytuacja szczególna!!!

Należy pamiętać, że zgodnie z art. 15zzzw ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2095 z późn. zm.) w przypadku gdy ważność:

• prawa jazdy,
• świadectwa kierowcy,
• uprawnień do kierowania pojazdami,
• wpisu w prawie jazdy kodu 95 potwierdzającego uzyskanie kwalifikacji wstępnej, kwalifikacji wstępnej przyspieszonej, kwalifikacji wstępnej uzupełniającej, kwalifikacji wstępnej uzupełniającej przyspieszonej albo ukończenie szkolenia okresowego

- upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ważność tych dokumentów, uprawnień i wpisu ulega przedłużeniu do dnia upływu 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, w zależności od tego, który z nich zostanie odwołany później.

Ponadto zgodnie z art. 12a w/w ustawy w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, od dnia ogłoszenia danego stanu, zawiesza się wykonywanie obowiązków wynikających z przepisów dotyczących:

• Szkolenia okresowego,
• Wymiany prawa jazdy i uzyskanie wpisu potwierdzającego ukończenie szkolenia okresowego lub kwalifikacji wstępnej,
• Kierowania i wykonania badań lekarskich i psychologicznych.

Po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii albo po odwołaniu stanu epidemii, pracodawca i pracownik są obowiązani niezwłocznie podjąć wykonywanie zawieszonych obowiązków i wykonać je w okresie nie dłuższym niż 180 dni od dnia odwołania danego stanu.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 12 maja 2022 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz. U. poz. 1028) w okresie od dnia 16 maja 2022 r. do odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza się stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2.

Ważne!!!

Powyższe odstępstwo – wyjątek obowiązuje wyłącznie na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.